Dąb to wyjątkowy gatunek drzewa. Żyć może wiele setek lat. Dorasta do ogromnych rozmiarów. Oczywiście największe i najstarsze okazy nie kończą swojego życia w tartaku, ale stają się pomnikami przyrody. Wykorzystanie drewna dębowego w budownictwie, meblarstwie i wielu innych dziedzinach życia niesie ze sobą wiele korzyści. Jest to drewno niezwykle wytrzymałe, dzięki czemu trwałe stają się również tworzone z niego konstrukcje. Jednym z podstawowych elementów wytwarzanych z tego drewna jest kantówka dębowa.

Co to kantówka i do czego jej się używa?

Kantówka, inaczej nazywana legarem to najbardziej podstawowy element wykorzystywany w konstrukcjach drewnianych. Jest to element o dość dużej grubości i dowolnej długości, choć w handlu najpopularniejsze są kantówki trzymetrowe. Najczęściej kantówki są w przekroju kwadratowe, choć często wykorzystuje się również legary o przekroju prostokątnym. Długość ich boków jest w zasadzie dowolna, choć najczęściej spotykane są kantówki o wymiarach 8×8 centymetrów – wśród kantówek kwadratowych i 5×12 centymetrów, wśród tych, których przekrój ma kształt prostokąta.

Kantówki mogą być wykonane z jednego kawałka drewna, albo też z wielu. Wtedy tworzy się je za pomocą wzdłużnego klejenia mniejszych elementów. Kantówki klejone niekoniecznie muszą mieć mniejszą wytrzymałość. Różnica polega na długości. W przypadku legarów wykonywanych z jednego kawałka drewna, ich maksymalna długość warunkowana jest wielkością drzew, a przede wszystkim – możliwościami technicznymi tartaków. Jeżeli potrzebne są dłuższe elementy, używa się wtedy kantówek klejonych. Sposób ich wykonywania pozwala na stworzenie legarów o wiele dłuższych – nawet kilkunastometrowych.

Kantówka wykorzystywana jest jako całość, lub po pocięciu wzdłuż na drobniejsze elementy. W budownictwie wykorzystuje się ją bardzo szeroko. Współcześnie z drewna wykonuje się całość więźby dachowej (zarówno w budownictwie drewnianym, jak i murowanym). Z kantówek różnej grubości wykonane są:

– murłaty,
– krokwie,
– słupy,
– łaty,
– jętki i wszystkie inne elementy

Łączy je się za pomocą gwoździ, wkrętów, śrub, lub przy pomocy tradycyjnych metod ciesielskich. W budownictwie kantówki wykorzystuje się jednak w znacznie większej ilości zastosowań. Kantówki szeroko wykorzystuje się w budownictwie drewnianym, gdzie stanowią jeden z najważniejszych elementów konstrukcyjnych.
Równie ważne jest wykorzystanie kantówek w przemyśle meblarskim. Tutaj również przecina się je wzdłużnie na mniejsze fragmenty. Tak przygotowane kantówki wykorzystywane są do budowania szkieletów mebli.

Właściwości drewna dębowego

Drewno dębowe posiada szereg cech, które sprawia, że jest niezwykle cenionym budulcem. Po pierwsze liczy się jego twardość, a co za tym idzie również wytrzymałość. Zarówno budynki, jak i meble wykonywane z tego gatunku drewna cechują się odpornością na upływ czasu. W budownictwie drewno dębowe wykorzystywane jest często do realizacji projektów bardzo cennych, które w założeniu mają przetrwać bardzo długo. Twardość drewna dębowego sprawia jednak, że w obróbce nie jest ono łatwe. Trudność stanowi zwłaszcza jego szlifowanie. Z kolej cięcie tego rodzaju drewna – mimo że wymaga wiele energii – uważane jest za łatwe. Drewno to jest przy tym bardzo ciężkie.

Nie bez znaczenia jest również estetyczna strona elementów wykonanych z drewna dębowego. Drewno takie ma bardzo gęsto, ale nierównomiernie rozmieszczone słoje. Jego barwa zależna jest od wieku. Świeżo po wysuszeniu drewno dębowe ma kolor szarożółty. Z czasem jednak ciemnieje i finalnie przybiera barwę od jasnobrązowej, do ciemnobrązowej. Charakterystyczny rysunek takiego drewna sprawia, że cenione są jego właściwości dekoracyjne. W budownictwie i meblarstwie takie drewno raczej się eksponuje, niż ukrywa. Drewno dębu łatwo poddaje się również zabiegom impregnacyjnym, a także barwieniu, które podkreśla urodę struktury jego słojów.

Kantówka dębowa w budownictwie i meblarstwie

Dębowa kantówka w budownictwie i meblarstwie uchodzi za materiał ekskluzywny. W meblarstwie wykonuje się z niej meble, których cechą charakterystyczną – oprócz ewidentnych walorów dekoracyjnych – jest wielka wytrzymałość. Przekłada się to oczywiście również na ceny. Meble wykonane z dębu osiągają nieraz bardzo wysokie ceny. Wytrzymałość tego rodzaju mebli można łatwo uzmysłowić sobie oglądając wykonane z dębu meble zabytkowe, które przy dobrej konserwacji mogą przetrwać nawet setki lat. Na ich wytrzymałość składa się między innymi duża odporność na działanie owadów i ich larw. W budownictwie drewno dębowe również jest uznawane za materiał wysokiej klasy. Użycie drewna dębowego do budowy domu daje gwarancję jego trwałości, choć nie należy do rozwiązań tanich.

Kantówki strugane i niestrugane

Warto zaznaczyć, że na rynku znaleźć można kantówki dębowe różnego rodzaju. Kantówki niestrugane to materiał taki, jaki wychodzi z tartaku – oczywiście po wysuszeniu. Ich powierzchnia nie jest gładka, przez co jest to drewno typowo konstrukcyjne. Używa się go wyłącznie w miejscach, w których nie będzie w żaden sposób widoczne. Zaletą takiego rozwiązania jest jego niższa cena. Kantówki niestrugane to jednak materiał trudniejszy w konserwacji. W przypadku drewna o takich właściwościach i cenie jak dąb wykorzystuje się częściej elementy strugane. Charakteryzują się one gładką powierzchnią. W zasadzie tak przygotowane elementy są już całkowicie gotowe do ostatecznej obróbki – impregnacji, czy malowania.

Drewno sęczne i bezsęczne

Należy jeszcze zwrócić uwagę na podział na drewno sęczne i bezsęczne. Drewno tego pierwszego rodzaju posiada często wiele sęków, co sprawia, że elementy z niego wykonane są nieco słabsze. Ocenia się, że posiada również gorsze walory dekoracyjne. Drewno bezsęczne to drewno gładkie, w którym jest mało, albo zupełnie brak sęków. Takie drewno osiąga najwyższe ceny i używane jest w budownictwie elementów, które po ukończeniu budynku będą doskonale widoczne. Ciekawym rodzajem drewna dębowego, jest drewno pochodzące z partii drzewa, w których ma ono bardzo nieregularną strukturę. Ma ono zazwyczaj niezwykle wiele sęków, oraz bardzo nieregularny rysunek. Takie drewno charakteryzuje się też wielką twardością. Bywa wykorzystywane w meblarstwie, do tworzenia ozdobnych blatów i podobnych elementów.